Trends in bedrijfscommunicatiemiddelen

• Digitale, interactieve informatie vervangt ook bij bedrijven steeds meer de fysieke communicatiedragers. Elk bedrijf heeft inmiddels een eigen intranet en steeds meer bedrijven hebben een sociaal intranet; de artikelen en berichten bevatten reacties van gebruikers.
• Er wordt meer geïnformeerd via nieuwsbrieven en digitale informatieverstrekking door middel van gestandaardiseerde communicatietools, zoals email- en nieuwsbriefsjablonen.
• Er wordt steeds meer in realtime samengewerkt aan documenten door gebruik te maken van social media of diensten als Google of Cisco bedrijfsapplicaties.
• Het ontstaan van Twitter heeft geleid naar soortgelijke initiatieven in afgeschermde, bedrijfsomgevingen. Zo maakt Yammer het mogelijk om berichten te plaatsen op haar netwerk die alleen gezien kunnen worden door de leden van de specifieke organisaties, groepen of netwerken binnen die organisaties. Deze social media binnen bedrijven draagt bij aan de openheid, het verkrijgen van feedback en ideeën en maakt het mogelijk sneller te schakelen.
• Grote bedrijven stimuleren het thuiswerken door hun medewerkers smartphones van de zaak te geven. Dit zorgt ervoor dat de medewerker thuis eerder geneigd is door te werken, door uit nieuwsgierigheid toch even dat binnenkomende mailtje te lezen en vervolgens te reageren.
• Meer dan de helft van de het internet verkeer bestaat uit video. Video verandert de manier waarop mensen organiseren, communiceren, informeren. Denk daarbij aan conference calls, promotiefilms en educatieve video’s.

Trends binnen het ministerie van EL&I

• Binnen de voormalige ministeries van EZ en LNV is Yammer geïntroduceerd als een middel om de communicatie en samenwerking binnen de organisatie te verbeteren. Yammer is een social media platform dat organisatieleden in staat stelt met elkaar te communiceren binnen bepaalde domeinen. Er is in oktober een gemeenschap gemaakt voor het nieuwe ministerie waar medewerkers van oud-LNV en oud-EZ met elkaar kunnen communiceren. De gemeenschap heeft inmiddels 227 leden.
• Thuiswerken wordt gestimuleerd en gefaciliteerd door het Rijk. Oud-EZ gaat binnenkort over op een zogeheten Thin-Client, waardoor het mogelijk wordt thuis de desktop en functionaliteiten identiek te gebruiken als op de fysieke werkplek. Bij oud-EZ wordt thuiswerken gestimuleerd door het verstrekken van Blackberries. De smarthpones zorgen ervoor dat medewerkers meer betrokken zijn door altijd berkeikbaar te zijn en eenvoudig mobiel te kunnen corresponderen.
• Door het samengaan van de twee ministeries met beide eigen ICT infrastructuren zal het nog minimaal een jaar duren voordat de infrastructuur eenduidig is ingericht en werkelijk alle informatie en functies aan de wensen van thuiswerkers voldoen.
• Afdelingen van oud-EZ en oud-LNV zijn hun taakgebieden aan het doorlichten om zich voor te bereiden op de samensmelting van de oude organisaties. De aanstaande reorganisaties zorgen ervoor dat veel organisatieleden zich oriënteren op mogelijke nieuwe functies in andere samenstellingen.
• De Rijksbrede centralisatie van de bedrijfsvoering zal zijn invloed hebben op de inrichting van de nieuwe bedrijfsvoering van EL&I. Daarnaast wijzen de taakstellingen op een afgeslankte EL&I bedrijfsvoering in 2011.
• Het beleid dat de uitgangspunten van het regeerakkoord moet invullen is in de maak. De verwachting is dat zodra het beleid is uitgewerkt er veel vraag zal zijn naar interne en externe communicatiemiddelen
• Op woensdag 12 januari is een voorlopig EL&I intranet-portaal van start gegaan. Voor het eerst kunnen de leden van de oude organisaties hiermee dezelfde informatie en actualiteiten volgen.
• Op 1 januari zal de nieuwe organisatie officieel van start gaan. De kennis en betrokkenheid van de verschillende taakgebieden zal (moeten) groeien naarmate het jaar vordert. De gelijkende organisatie-onderdelen zullen naarmate het jaar vordert meer met elkaar communiceren en de inhoud van elkaars functies leren kennen om succesvol te fuseren.
• De verwachting vanuit het regeerakkoord is echter dat de beleidsterreinen van oud-EZ verhoudingsgewijs zwaarder zullen wegen bij het doorvoeren van het beleid binnen het nieuwe ministerie. Dit zal dan ook doorwerken op de organisatiecultuur. Zo is de voormalige SG (Secretaris-generaal) van oud-EZ, Chris Buijink, benoemd om leiding te geven aan het ministerie van EL&I. Voor de oprichting van een nieuwe Directie Bedrijfsvoering is Adrie Kerkvliet, directeur Directie Bedrijfsvoering van oud-EZ, benoemd tot kwartiermaker. Hij zal het plan van aanpak maken voor de vorming van de nieuwe bedrijfsvoering.
• De verschillende culturen van oud-EZ en oud-LNV zullen elkaar beïnvloeden. De meer individualistische voormalige EZ’ers en meer relationele LNV’ers zullen elkaars gedragingen en gewoontes leren kennen en een nieuwe culturele tussenvorm vinden. Er is een goede kans dat er een (EZ) zakelijke, maar (LNV) betrokken cultuurmix zal ontstaan. Een cultuur die met het oog naar buiten is gericht, in dienst van de burger, maar begaan met de eigen organisatie.
• In februari verwacht Huisstijlmedia, in samenwerking met Directie Communicatie, een visuele deelidentiteit te gaan ontwikkelen voor EL&I. De identiteit moet het nieuwe ministerie, zoals alle andere ministeries, een eigen gezicht geven binnen de Rijkshuisstijl. Naar verwachting worden er een aantal kleuren binnen de 16 communicatiekleuren gekozen die gehanteerd kunnen worden voor alle communicatiemiddelen. Daarnaast is het mogelijk dat er voorkeuren worden beschreven wat betreft de vlakverdeling, fotografie, typografie en andere beeldkenmerken. Rond juni zal de deelidentiteit naar verwachting worden geïntroduceerd en moeten worden gehanteerd, na goedkeuring van Directie Communicatie.

Trends in de overheidscommunicatie

• De bestuurlijke, maatschappelijke en technologische veranderingen in de Nederlandse samenleving hebben de overheidscommunicatie in de afgelopen decennia beïnvloed. De overheidscommunicatie heeft zich ontwikkeld van zendergerichte voorlichting tot multimediale communicatie over beleid en het tot stand komen daarvan.
• De burger is mondiger geworden, laat steeds vaker van zich horen, stelt zich kritischer op, wil op maat worden geïnformeerd en persoonlijk worden benaderd.
• Het medialandschap is sterk veranderd. De media werken steeds sneller. Er is een continue stroom aan berichten en de concurrentie is groot. Hierop wordt ingespeeld door de directies Communicatie die voor de media ook '24/7' benaderbaar zijn.
• Is ten behoeve van de herkenbaarheid het rijksbrede logo ingevoerd en is er één website voor de rijksoverheid (www.rijksoverheid.nl).
• Is veel moeite gedaan om zoveel mogelijk informatie via internet te ontsluiten.
• Worden publiekscampagnes steeds meer binnen een overkoepelend thema gevoerd.
• Het grote, en diverse aantal (massa)media dat er in de afgelopen jaren is bijgekomen - online en offline - biedt nieuwe kansen om het 'grote' publiek te bereiken. De keerzijde is echter dat de boodschap versnippert en minder makkelijk breed wordt opgepikt.
• Ook verhoogt het de 'kwantitatieve druk' op de directies Communicatie. Zo wordt niet alleen de parlementaire pers bediend, maar ook vakbladen, redacties van consumentenprogramma's, websites, tijdschriften, e.d. Ook weten buitenlandse journalisten in toenemende mate de weg naar overheidswoordvoerders- en persvoorlichters te vinden.
• Verder heeft internet gezorgd voor een verschuiving in de rol van zender en ontvanger: iedereen kan nu zender worden van informatie, en opinies en reacties verspreiden. Op elk moment van de dag kan informatie worden gezocht en verspreid, zowel door de burger als door de overheid.
• Hierdoor moet ook de overheid zich actiever bewegen op het internet. Nagedacht moet worden over de vraag hoe dit kan. En op welke manier bijvoorbeeld de zogenaamde web 2.0 toepassingen als 'communicatiemiddelen van de overheid', naast de meer traditionele kunnen worden ingezet.
• Kortom, de hectiek, de roep om proactiviteit en de behoefte aan duidelijk afzenderschap nemen toe.
• De taak en de uitdaging voor de overheid is - tegemoetkomend aan deze ontwikkelingen en de wensen van burgers - tijdig, volledig en transparant te communiceren. Dit vraagt om creatief en voortvarend communicatiebeleid, waarin departementen van elkaar en van internationale partners kunnen leren.
• Er wordt gewerkt aan de opzet van compacte, strategische communicatiedirecties die kunnen inspelen op de ontwikkelingen en eisen van de samenleving. De meer uitvoerende taken worden in gezamenlijkheid, rijksbreed opgepakt zodat met minder mensen de gevraagde taken toch op niveau kunnen blijven worden uitgevoerd. In 2011 zal de formatie van de communicatiedirecties bij de Rijksoverheid gemiddeld met meer dan 20% zijn afgenomen.
• Thuiswerken wordt gestimuleerd en gefaciliteerd door het Rijk. EL& gaat binnenkort over op een zogeheten Thin-Client, waardoor het mogelijk wordt thuis de desktop één op één te openen en gebruiken.
• Ambtenaar 2.0 is het sociale media platform voor alle ambtenaren om hun ervaringen te delen, kennis uit te wisselen en ideeën op te doen op het gebied van de publieke functie en overheidscommunicatie.
• De ministeries van SZW, VenW, VROM en BZ hebben een gezamenlijk bedrijf voor facilitair management ontwikkeld: 4FM. Met 4FM willen de ministeries tot 27% op ambtenaren besparen. Bij ziekte of onderbezetting op het ene ministerie kan 4FM bijvoorbeeld personeel inzetten van andere ministeries.[1]
• Alle ministeries krijgen dezelfde externe link: digitale werkomgeving. Op elk moment en op elke gewenste locatie hebben ambtenaren toegang tot de informatie die zij voor het werk nodig hebben. Dat kan op het eigen departement, gastdepartement, thuis of via de pc en PDA.[2]
• Er is een gezamenlijke website voor het Rijk, Rijksoverheid.nl. De informatie is op basis van thema’s en onderwerpen zijn gerangschikt en niet langer per ministerie. Per thema worden categorieën en onderwerpen gerangschikt en relevante nieuwsberichten getoond die afkomstig zijn van de verschillende ministeries.
• Er is een Rijksbreed intranet gelanceerd, het Rijksweb, waar alle interne portalen van de verschillende ministeries naar zullen migreren. EL&I zal naar verwachting in de loop van het jaar migreren van het tijdelijke EL&I-portaal, naar het Rijksweb. De oude intranetten van oud-LNV en oud-EZ zullen komen te vervallen.

Trends in media, marketing en communicatie

• Door de komst van het interactieve web veranderd het medialandschap continu. De media werken steeds sneller, er is een continue stroom aan berichten en de concurrentie is groot. Sociale media maken het mogelijk relevante zaken van irrelevante zaken te onderscheiden en op de hoogte te blijven van vrienden, relaties en interesses.
• Draadloze netwerken en verbindingen zorgen dat mobiele media als smartphones, tablets en gaming devices in opkomst zijn. Men is overal in staat te communiceren, content te consumeren en spellen te spelen.
• De fragmentatie van het medialandschap maakt het bereiken van de doelgroep complexer. Broadcasting is minder effectief aan het worden en men maakt door middel van narrowcasting (gericht benaderen) en customized communication (communicatie op maat) contact met de doelgroep.
• Proximity marketing wordt steeds meer ingezet. Specifieke plaats- en tijdgebonden communicatie die de doelgroep moet activeren, betrekken of inlichten. De mogelijkheid je sociale netwerk van je locatie-informatie te voorzien maakt het mogelijk speciale aanbiedingen te ontvangen gebaseerd op je locatie. Naast foursquare en Gowalla, die hierop inspelen, voegt Scvngr een spelelement toe. Je kan prijzen winnen door aan competities mee te doen en merken kunnen speciale challanges uitschrijven om consumenten te binden.
• Crowdsourcing innovatie is een manier waarmee er kennis vergaart van het publiek, de klant of doelgroep, om de eigen product- en dienstverlening te optimaliseren of ideeën op te doen voor nieuwe projecten. Ondernemers hebben met crowdsourcing een effectieve manier om te luisteren naar hun klant en in te spelen op de (sluimerende) behoefte.
• Door middel van crowdfunding verzamelt men middelen via de ‘crowd’ om een project te realiseren. Zo kan je op Facebook credits winnen door je voedsel te verbouwen, via TenPages.com je manuscript paatsen en je eigen boek uitgeven of aandelen kopen van een potentiële bestseller. Voordekunst.nl helpt je kunstprojecten realiseren en Dialogues Incubator slaat de brug tussen groeibedrijven en kleine investeerders. Met crowdfunding hebben fans van de Nederlandse animatiestudio Blender bijgedragen aan de financiering van de animatiefilm Sintel.
• Likeonomics is een begrip dat voortvloeit uit de social media. Het gaat om de manier waarop relaties, individuen, meningen en storytelling geloofwaardigheid helpen geven aan merken, producten en diensten.
• Crossmedia is de kruisbestuiving van verschillende media, zoals theater, film, televisie, radio, print, internet, games, mobiele toepassingen en live-events. Typisch is een crosssectorale aanpak die leidt tot nieuwe samenwerkingsverbanden. Bijvoorbeeld televisieprogramma’s waarvoor men ook een tijdschrift en internet combineert of een website die verder leeft op televisie als zelfstandig programma.
• Transmedia storytelling is het vertellen van een verhaal over verschillende platformen. De gebruikers kunnen op verschillende momenten in het verhaal instappen en door eigen inbreng de verhaallijn beïnvloeden. Aan de hand van storytelling wordt  communicatie concreet gemaakt en de aandacht gepakt. De storytelling techniek bevat o.a.: een doel van de verteller, een perspectief van waaruit het verhaal verteld wordt, een opbouw (begin, midden en eind) van het verhaal, een dramatische lading om de aandacht vast te houden één of meer verrassende wendingen en een unieke, persoonlijke ervaring. Transmedia Storytelling leent zich voor verschillende media en is extra effectief door een crossmediale uitvoering.
• Cloud computing is een overkoepelend begrip dat lokale afhankelijkheid overbodig maakt. De cloud zorgt ervoor dat we mobiel zijn en ons overal kunnen voeden en verbinden met de wereld om ons heen.
• Simplification is een gevolg van de informatie overdaad om orde en controle te geven op de processen van consumenten. Zo kan je met Yoono of Tweetdeck je verschillende sociale netwerken beheren en stellen steeds meer websites je in staat om met een druk op de knop jouw waardering te geven via Facebook of je volgers te informeren via Twitter.
• Content curation zorgt voor een kwaliteitsfilter in de overvloedige kwantiteit van informatie. Het gaat om het selecteren, organiseren en delen van relevante, waardevolle, overzichtelijke informatie binnen een specifiek onderwerp of thema om de gebruiker te bedienen op basis van zijn persoonlijke voorkeuren. Een treffend voorbeeld van content curation is de social media ezine app voor de iPad, Flipboard, die jouw socials aantrekkelijk presenteert of de nieuwe webdienst Feedly, die als een personalized magazine fungeert.
• Door de iPad zijn Ezines als apps in opkomst. Er zijn verschillende producenten die Ezines produceren waarbij de content op de persoonlijke voorkeur van de lezer wordt afgestemd. Zoals de voorbeelden van Flipboard en Feedly. Met de iFly van KLM kan je jouw favoriet plekjes ontdekken en direct de reis boeken.
• Transparante feedback van klanten zorgt voor vergrote legitimiteit en betrouwbaarheid van het merk, product en dienst en kan gaan dienen als een effectief makerting kanaal. Zo heeft Zappos in 2010 veel opzien gebaard en nieuwe klanten aan zich gebonden met hun real-time customer service.
• Explosieve groei van het aanbod en gebruik van apps. Mede dankzij de rijkere content ervaring en geconcentreerde applicatie van de content zijn er via iTunes bijna 10 miljard apps gedownload.
• Consumenten laten weten wat ze willen en luisteren naar de klant is daarmee belangrijker dan ooit. Het vermenselijken van het merk is hierdoor in opkomst en het gebruiken van werknemers als helden kan daarom effectief gebruikt worden om het verhaal van het merk te vertellen en een menselijk en sympathiek karakter te geven.
• Succesvolle ondernemingen richten hun consumentenervaring en sociale media strategie dusdanig in om gepassioneerde volgers te creëren die hun sociale netwerk inspireren aan de ervaring mee te doen.
• Online video is nog sterk aan het groeien. Volgens een onderzoek van Tubemogul en Brightcove, over de ontwikkeling van online video, zijn in het derde kwartaal van 2010 12% meer online videos gekeken dan een kwartaal daarvoor.