zondag 17 oktober 2010

Deflatie is de oplossing, inflatie het gevaar

Er zijn van die economen die ons altijd vertellen hoe gevaarlijk deflatie is. Dat wanneer prijzen dalen, consumenten ophouden met consumeren en de economie tot stilstand komt. Mensen zouden dan collectief denken 'Ik wacht gewoon even wat langer, want dan is het goedkoper'. 

En omdat iedereen dan ophoudt met consumeren, crasht de economie. En juist omdát deflatie zo gevaarlijk is, moeten we ons beschermen tegen deflatie met de broodnodige inflatie. Ofwel we gaan lekker geld printen en selectief uitdelen aan wie we aardig vinden om te zorgen dat prijzen niet dalen, maar lekker stijgen... Dit is natuurlijk allemaal complete onzin en pure propaganda. Want wat als de voedselprijzen elke maand dalen? Dit zou volgens deze economen een verschikking zijn. Mensen zouden dan wachten met eten en de landbouwsector zou instorten... Totale onzin; mensen consumeren wát en wannéér ze willen op basis van hun behoeften en vermogen.

In een vrije markt dalen prijzen vrijwel altijd geleidelijk. Techniek, kennis en efficiëntie nemen geleidelijk toe, waardoor er in een competitieve omgeving druk op het prijsniveau komt te staan. Dit is goed voor de consument. Hij kan immers meer kopen als prijzen dalen, hij wordt langzaam rijker en wordt beloont om te sparen. Ja, het is lullig voor degene die niet efficiënt genoeg produceert of niet aan de wensen van de consument voldoet. Die gaan failliet. Maar dat is nodig sinds er te weinig vraag is naar hun producten. Het kapitaal dat zij inzetten in een verliesgevende onderneming kan dus beter vrijgegeven worden aan de markt (door faillissement, dat weer leidt tot prijsdeflatie) waardoor andere ondernemers dit kapitaal efficiënter en gerichter kunnen gebruiken.

Denk bijvoorbeeld aan de technologische producten als laptops, digitale camera's en breedbeeld tv's. Deze prijzen dalen continue... Houdt dat de consument en technologische sector tegen? Absoluut niet. Iedereen weet dat wanneer je gewoon een jaartje wacht, de prijs van de nieuwste gadget sterk gedaald is. De technologische sector ligt echter niet op zijn gat. Er worden wel degelijk winsten gemaakt en consumenten genieten dagelijks van allerlei soorten gadgets.

De VS werd het rijkste land ter wereld zonder de 'hulp' van inflatie. Hun industriële revolutie in de 19e eeuw vond vrijwel geheel plaats onder een goudstandaard. Mede hierdoor, en omdat belastingen en regelgeving nihil waren, konden Amerikanen goedkoop, efficient en kwalitatief hoogwaardig produceren en exporteren. Hierdoor bouwden ze de grootste reserves ter wereld op en steeg de levensstandaard... En dat zonder monetaire inflatie, maar juist met prijsdeflatie. Inmiddels zijn die reserves natuurlijk compleet verdampt en hebben ze een fenomenale schuldenberg opgebouwd. Met dank aan de centrale deflatie-bestrijder, de Federal Reserve.

Het oplopende pensioenprobleem is ook een natuurlijk gevolg van de jarenlange geldverruiming. We zagen meer geld in onze zak, dachten dat we rijker werden, spaarden daarom minder en bouwden steeds hogere schulden op. Nog een probleem is dat wanneer er te weinig spaargeld is, er helaas ook minder (efficiënt) geïnvesteerd wordt... Investeren met nieuw geld (inflatie) geeft verkeerde signalen aan investeerders sinds de kredieten niet correleren met het beschikbare kapitaal in de markt. Dit heeft onnodig veel overinvesteringen en bubbels tot gevolg heeft. Denk aan de huizenbubbel, de internet bubbel of de tulpenbubbel aan 't eind van de gouden eeuw. Die bubbels eindigen altijd in tranen en slechts een enkeling profiteert.

Het spaargeld dat mensen zouden opbouwen in een vrije markt, zonder monetaire inflatie, dus mét prijsdeflatie, kan wel efficiënt ingezet worden om te investeren in nieuwe productiviteit. Het spaargeld op een bank stelt deze bank immers in staat om krediet te verstrekken in productieve, potentieel waarde-creërende ondernemingen... Misschien moeten we het heft in eigen handen nemen en op een alternatief monetair systeem overgaan. Zoals de staats- en massamedia werden vergezelt door web- en social media moet fiat papiergeld een soortgelijk sociaal-dynamisch alternatief krijgen... De vraag is natuurlijk; zullen overheden dit toestaan?

woensdag 29 september 2010

Crowdfunding concept - een opkomende maxitrend

Sinds het uitbreken van de financiële crisis zijn banken voorzichtiger in de kredietverstrekking aan kleine ondernemers. Start-ups moeten door het vastgelopen kapitaal op bank- en overheidsbalansen alternatieve financieringsbronnen vinden. Zoals crowdsourcing ondernemingen helpt om consumenten beter te begrijpen en hun marketing te optimaliseren, kan de 'crowd' ook voor het financiële probleem een oplossing bieden.

Oliver Stone's Wall Street: Money Never Sleeps
IJack, IRob, ISin heeft niks met Apple te maken, maar verhaalt over het piramide spel van Bernie Madoff. De meester-oplichter die nietsvermoedende kapitaalverstrekkers in de val lokte met beloften die verdacht veel lijken op beloften die banken en overheden graag doen. Het werkt grofweg als volgt; leen geld, noem het een investering en maak het op. Wanneer ze het geld terug willen? Leen van een ander en herhaal het principe. De film Wall Street 2 (Money Never Sleeps) is ook uit. Goede timing. De eerste Wall Street-film kwam uit na de periode van 'super'-inflatie in de VS eind jaren zeventig, gevolgd door de stevige recessie van begin jaren tachtig. Zoals verwacht is de sequal een groot succes. De beste opening van een Oliver Stone film ooit.

Dit zijn zomaar twee voorbeelden van microtrends die voortkomen uit maatschappelijke verschuivingen ofwel megatrends. De VPRO documentairefilm 'Waar is de woede??' behandelt de maatschappelijke gevolgen van geldontwaarding in Indonesië. Door de toenemende inflatie neemt het gebruik van de Dinar en de Dirham toe. Deze gouden en zilveren munten worden verruild voor het (door de overheid gecreëerde) papiergeld, om de koopkracht te beschermen. In Amerika zijn goud en zilver 'pown-shops' in opkomst. Het idee is ook hier; verruil je waardeverliezende dollars in waardevaste edelmetalen; gouden of zilveren Krugerrands, Golden Eagles of Maple Leafs. In luxe hotels in Dubai en Abu Dhabi kun je gouden munten en staven pinnen. Je checkt even de laatste goudprijs op je iPhone en trekt je 24-karaats goud voor dezelfde prijs uit de muur. Mocht het product je niet tevreden stemmen, verkoop je het binnen tien dagen terug voor dezelfde prijs.

De Islamitische gouden Dinar en zilveren Dirham munten

Banken zijn na de krediet-crisis een stukje voorzichtiger in het uitlenen van geld. Zeker in het verstrekken van leningen aan risicovolle start-ups. Het financiële ondernemingsklimaat (vooral in de VS) wordt bemoeilijkt en bedreigt door nieuwe, nog complexere regelgeving en beloften van strenger toezicht die de bedrijfsvoering verder bemoeilijkt en duurder maakt. In Europa wordt, na de wereldwijde overheids-stimulansen en reddingsoperaties gevreesd voor de verspreiding van soevereine krediet-crises; de Griekse tragedies dreigen opgevolgd te worden door Ierse katers, Spaanse zonnesteken en Portugese bosbranden. Door de overheveling van de mega-tekorten in de bankbalansen naar overheidsbalansen is het vertrouwen in westerse financiële instellingen en overheden in 2009 op een dieptepunt belandt.


Sinds het redden van de "too big to fails" is krediet moelijker productief in te zetten. De markt is verstoord. Krediet is vastgelopen en kapitaal wordt vernietigd. Door het redden van deze grootheden zijn ze nu immers groter dan ooit en technisch gezien nog steeds niet solvabel. Ze zijn alleen liquide omdat ze (vrijwel) gratis geld kunnen lenen. Goed voor de grote bankmanagers, -medewerkers en beleggers, maar slecht voor de kleine ondernemer (die doorgaans de politieke connecties mist) en natuurlijk voor iedereen met spaargeld en beloften in de toekomst te zullen worden betaald in verwaarloosd papiergeld.

De reactie van overheden wereldwijd is dus meer krediet pompen in verliesmakende, niet-productieve en kapitaalvernietigende ondernemingen en bezittingen. Sinds daar al te veel krediet invloeide om de financiële en economische problemen te creëren, zal nog meer krediet daarin het probleem niet oplossen. Integendeel; de waarde van het ruilmiddel waarin de kredieten worden verstrekt zal hierdoor hoogstwaarschijnlijk verder afnemen. Een mogelijkheid die ondernemers hebben om deze structurele problemen te omzeilen is door de waardeverliezende ruilmiddelen (zoals euro's, dollars en ponden) te omzeilen door middel van meer ruilhandel en samenwerkingen. Naarmate dit probleem voortduurt worden alternatieve ruilmiddelen, zoals grondstoffen, namelijk aantrekkelijker en alternatieve investeerders noodzakelijker.

De alternatieve investeerder kan opereren zonder tussenpersoon, zoals bank of fondsmanager, en meer controle hebben over zijn vermogen. Interactieve media maken ons minder afhankelijk van grote en logge instellingen met politieke connecties. Ze maken het mogelijk direct met elkaar in contact te komen, op een laagdrempelig manier informatie te verspreiden, zelf te publiceren, censuur te omzeilen, sociale initiatieven te nemen en te interacteren om onze persoonlijke belangen en behoeften direct te vervullen. Dit kan zowel naar virtuele als naar reële waardecreatie leiden... En dat gebeurt ook. Zo kan je op Facebook credits winnen door je voedsel te verbouwen en met multiplayer platforms als Apple's recentelijk gelanceerde Game Center onafhankelijk games creëren en distribueren voor de mobiele (Apple tm) gamingmarkt. Via TenPages.com kun je je manuscript paatsen, gefinancierd worden en je boek uitgeven of zelf aandelen kopen van een potentiele bestseller. Voordekunst.nl helpt je kunstprojecten realiseren en Dialogues Incubator slaat de brug tussen groeibedrijven en kleine investeerders. Fans van animatiestudio Blender hebben bijgedragen aan de financiering van de film Sintel.


De trend crowdfunding is hiermee geboren. Crowdfunding lijkt door de voortdurende schuldenproblematiek een kansrijke toekomst te hebben; de markt zal het hard nodig hebben om te innoveren. Zeker wanneer overheden de zombie-banken blijven ondersteunen met goedkoop geld. Daarnaast kan de markt het goed gebruiken wanneer zombie-banken zombie-staten creëren en de monetaire inflatie zichzelf in fiat geldmoord uiteindelijk ophangt. De markt zal dan immers alternatieve middelen moeten vinden om te ondernemen. Beschikbaar kapitaal zal sneller en vrijer moeten stromen om vastgelopen, belastbaar en waardeverliezend fiat geld te omzeilen.

Een voorbeeld van crowdfunding en cocreatie is de film animatiefilm Sintel. Het produceren van Sintel heeft in totaal vier ton gekost en is het werk van veertien animators uit diverse landen. Fans en bedrijven gaven geld om de film te realiseren.


Trendpiramide: van megatrend (maatschappelijk niveau), via maxitrend (consumentenniveau) naar microtrend (marktniveau). Crowdfunding zal moeten innoveren om de markt te stimuleren.